Naam: Astrid van Waart
Beroep: regiomanager en re-integratiecoach bij Stap & Care Groep. Stap & Care Groep staat werkgever en werknemer bij met verzuimbegeleiding, werkbehoud en re-integratie bij kanker, chronische ziekte en post-COVID. Stap Nu is het re-integratie bureau van deze organisatie.
Ambitie: ‘Het zou fantastisch zijn als Mijn Re-integratieplan en Stap Nu niet meer nodig zouden zijn, omdat dat zou betekenen dat werkgevers, bedrijfsartsen, collega’s etc. genoeg kennis hebben om door het stellen van de juiste vragen en het bieden van de juiste ondersteuning mensen met een chronische aandoening passend aan het werk te houden ’
In het project ‘Dialooggestuurde re-integratie’ (2011-2014) hebben patiëntenorganisaties instrumenten ontwikkeld voor zieke werknemers. Met als doel om hen toe te rusten het gesprek aan te gaan met de bedrijfsarts én actief te participeren in het re-integratietraject. Op basis daarvan is de E-learningmodule Mijn Re-integratieplan (MRP) ontwikkeld.
De pilot liet zien dat ruim driekwart van de werknemers positief waren over het project en van de 7 betrokken bedrijfsartsen waren 6 positief. Zij spraken positief over de pro-activiteit en instelling van de deelnemers.
Astrid van Waart was projectleider van dit bovengenoemde traject, dus zij kent MRP als geen ander. Nu is ze werkzaam bij re-integratiebureau Stap Nu, waar ze voornamelijk werkt met mensen met post-Covid, kanker en/of een chronisch ziekte.
Waar lopen mensen uit deze doelgroep tegenaan? En wat heeft Stap Nu te bieden?
‘Bij Stap Nu krijgen we vooral te maken met complex verzuim. Bij mensen met post-COVID, kanker of een chronische ziekte zien we vaak klachten als vermoeidheid, beperkte energie, verlies van focus en concentratie. Dat heeft effect op je zelfvertrouwen, op de keuzes die je maakt. Als je maar een kleine batterij hebt, dan richt je je vaak alleen maar op wat echt moet. Maar daar wordt je batterij niet groter van. We hebben het daarom ook over verwerking, over rouw en verlies van wat je niet meer kunt. En daarna weer perspectief bouwen en herijken: wat kan ik nog wel? Wij bieden meer coaching op die diepere laag als je het vergelijkt met andere re-integratiebureaus. Het gaat om verwerken en er is ook altijd aandacht voor het communicatieve stuk, bijvoorbeeld over hoe je omgaat met je collega’s.’
Is dat volgens jou ook het verschil tussen een coach en een ervaringsdeskundig coach?
‘Ja, maar niet alleen op het niveau van het coachen. Ervaringsdeskundigheid is ingebed in onze organisatie, het zit in ons DNA. Wij hebben bijvoorbeeld de deskundigheid in onze organisatie over de lange termijn gevolgen van aandoeningen en snappen vanuit ervaringsdeskundigheid wat het woordje ‘moe’ kan betekenen in deze context. Onze methode komt vanuit de ervaringsdeskundigheid. We gebruiken de Patiëntreis. We staan stil bij wat er allemaal gebeurt van de oude naar de nieuwe ik en alle tussenliggende stappen.
Zie je mogelijkheden om de duurzame inzetbaarheid voor deze doelgroep te verbeteren?
‘Met name grote werkgevers hebben steeds meer oog voor preventie, voor goed werkgeverschap. En er worden veel vitaliteitsprogramma’s aangeboden. Maar er valt ook nog heel veel te winnen. Bijvoorbeeld als het gaat om preventie van onnodig langdurig of complex verzuim. Op dat onderdeel kunnen bedrijfsartsen veel betekenen, want zij hebben een signaleringsfunctie.
Verder denk ik dat de zorg een belangrijke rol kan spelen. Dat bijvoorbeeld een verpleegkundige bij iemand met een chronische darmaandoening navraagt hoe het gaat met het werk. En als blijkt dat de persoon zich heeft ziekgemeld omdat er op het werk geen toilet in de buurt is, dat de verpleegkundige kan doorvragen of verwijzen naar iemand die daar een oplossing voor weet. In ziekenhuizen worden steeds meer bijeenkomsten georganiseerd voor patiënten doelgroepen waarbij ze ook andere organisaties -zoals bijvoorbeeld Stap Nu- uitnodigen. Er worden zo steeds meer netwerken gecreëerd.’
Jullie betrekken ook de werkgevers erbij?
‘Jazeker. Stap Nu is onze re-integratiepoot en de Stap & Care groep is meer in de breedte bezig met complex verzuim, advies, coaching en deskundigheidsbevordering aan werkgevers en zorgprofessionals. Wij kunnen werkgevers vertellen over complex verzuim en de spagaat tussen zorgzaamheid en zakelijkheid. En stilstaan bij de vraag: ‘hoe doe je dat nu?’ Het is zo logisch om dat in één pakket aan te bieden. Je kunt het niet los van elkaar zien. We beginnen vaak bij de cliënt, maar ook de werkgever heeft een belangrijke rol en kan onnodig verzuim voorkomen..
Wij geloven bij Stap Nu heel sterk dat werk kan bijdragen aan herstel. Natuurlijk met allerlei mitsen en maren, want het werk moet wel passend zijn. Vaak blijkt dat mensen met kleine aanpassingen makkelijk gedeeltelijk kunnen blijven werken en zich niet meteen helemaal ziek hoeven te melden. Als je iets blijft doen is het makkelijker om aan te blijven haken.’
Wat vind je -nu na zoveel jaar- van Mijn Re-integratieplan (MRP)?
‘Ik heb het een tijd geleden nog eens doorgenomen en dan valt op dat mensen nog steeds dezelfde struikelblokken tegenkomen. Ze worden zenuwachtig en angstig van de bedrijfsarts; ze zijn geneigd om vooral te benadrukken wat ze niet kunnen; ze schieten in de verdediging of ze doen zich juist te goed voor. Het hebben van een aandoening doet iets met je veerkracht.
En MRP geeft handvatten om te kijken wat je wél kunt; om realistisch te zijn; om uit te leggen wat er echt aan de hand is én welke aanpassing zou kunnen helpen. Het leert de mensen om zelf meer de regie te nemen. En dat is heel sterk!’
Wat zou de kracht kunnen zijn van Mijn Re-integratieplatform?
‘De combinatie van ervaringsdeskundigheid, lotgenoten en dit thema. Als mensen ziek uitvallen, ontbreekt het vaak aan veerkracht om zelf weer op te krabbelen. Terwijl die veerkracht juist nodig is. Want je krijgt met allerlei mensen te maken, je moet van alles uitzoeken; het is geen eenvoudige materie en het is spannend omdat het ook financiële consequenties heeft.
Het delen van ervaringen met lotgenoten is dan belangrijk. Dat biedt herkenning en erkenning en dat normaliseert het een beetje. Als die erkenning er is en je ziet dat er ook antwoorden zijn, dan kun je weer meer de regie nemen.
Het is belangrijk dat mensen ‘meegenomen’ worden, dat het overzichtelijk wordt. Dat ze makkelijk kunnen vinden wat ze nodig hebben en niet afgeleid worden door wat ze niet nodig hebben.
En ik zou het mooi vinden als werkgevers ook meegenomen worden. Dat je hen kunt zeggen: kijk eens op dat platform, daar is zinvolle informatie voor jouw vragen.’
Welke stap is belangrijk op weg naar dit platform en wat kunnen we van jullie leren?
‘Zorg voor coalities en draagvlak. Want het is belangrijk dat het zichtbaar is en gedragen wordt. Begin nu al met nadenken over hoe het uiteindelijk duurzaam kan worden. Hoe je het kunt borgen.
Betrek er zoveel mogelijk mensen bij die vanuit verschillende kanten op het platform kunnen wijzen: werkgevers, de zorg, verzekeraars en bedrijfsartsen. Het zou fantastisch zijn als bedrijfsartsen kunnen wijzen op MRP, want zij komen de doelgroep dagelijks tegen. Mensen moeten het platform weten te vinden!’
Dit interview leert ons dat er behoefte is aan specifieke ondersteuning én dat daar door Stap Nu zeker in voorzien wordt. Het is belangrijk om de waardevolle initiatieven te verbinden en daarmee te verwijzen naar elkaar. De inzet op preventie en het betrekken van de zorg bij dit thema zijn suggesties die we zeker meenemen.